Kano instructie kamp Oosterzee
Inleiding
Multimedia
Wellicht hoor ik u al denken Instructie kamp Oosterzee?, "Oosterzee aan de zuidelijke oever van het Tjeukemeer. Dat is goed te doen, slechts een half uurtje rijden van Bolsward." En dat klopt als een bus! Zeker in deze tijden van de Corona crisis is het organiseren van een instructie kamp in eigen land een uitstekende optie om toch op vakantie te gaan.
Hoewel een kamp aan de Oostzee wellicht een nog betere of leukere locatie is, is dat momenteel helaas niet mogelijk. Maar ik kan u verzekeren dat het kamp in Oosterzee is zeker de moeite waard is geweest.
Het organiseren van een instructie kamp met zowel beginners als gevorderden is eigenlijk hetzelfde als het organiseren van een kamp in het buitenland. En het resultaat mag er dan ook zeker zijn.
De deelnemers hebben allen een verslag geschreven over hun ervaringen, welke ik zonder namen te noemen zal plaatsen. En aan het einde zal ik mijn eigen ervaring delen. Maar ik kan u nu al vertellen dat het zeker voor herhaling vatbaar is, mede gezien de geringe kosten. De camping in Oosterzee voldoet aan al mijn eisen. De faciliteiten zijn sober maar goed en de sfeer is gemoedelijk.
De camping wordt gerund door lokale vrijwilligers, wat het nog meer de moeite waard maakt om er een bezoekje aan te brengen met de kano. De tenten staan vlakbij het water, wat voor een kanokamp natuurlijk ideaal is. En hoewel het soms improviseren was met slecht weer, mocht dat de pret niet drukken. Al met al kan ik terugkijken op een geslaagd instructie kamp in Oosterzee.
Introductie kano instructie kamp
Op zaterdag om 16.00 uur zal ik (Addie) een introductiepraatje houden over veiligheidsafspraken, uitrusting en de inhoud van de komende dagen. Tijdens deze bijeenkomst zullen belangrijke informatie en veiligheidsmaatregelen worden besproken, waardoor we gezamenlijk een veilige en plezierige ervaring kunnen hebben.
We hebben vernomen dat Richard woensdag een tocht gaat plannen en Elbrich vrijdag. Dit zijn twee fantastische gelegenheden om de omgeving te verkennen en onze vaarvaardigheden verder te ontwikkelen. Het is belangrijk dat iedereen zich houdt aan de instructies van de instructeur en op de hoogte blijft van eventuele wijzigingen in het programma.
Naast de theoretische onderdelen van het kamp, zullen we ook allerlei redding oefeningen, sleepoefeningen en vaar- en peddeltechnieken oefenen. Dit zal bijdragen aan de kennis en technische vaardigheden van de deelnemers.
Peddel en vaartechniek
Ervaring van een deelnemer:
De nacht van zondag op maandag was er een waarin onze tentlijntjes moesten bewijzen dat ze goed waren bevestigd. Het hoofd nog vol met knopen, steken en worpen en de techniek van een zelfgemaakte scheerlijnspanner heeft daar vast aan bijgedragen.
Maandag 16 augustus
Het programma van de maandag stond in het teken van de peddel- en vaartechniek:
- Voorwaartse peddelslag, uitduwende arm: rechte lijn onderarm - pols geeft de minste polsbelasting.
- Achterwaartse slag: achteromkijken met rompdraai bij elke peddelslag, vraagt nog wel enige discipline.
- Boogslagen om 360 graden te keren: romp draaien bij het opkanten. naar beide zijden en dat geloof
- Zijwaarts verplaatsen met trekslagen evenwijdig aan de lengteas van de kajak: fors opkanten van de zijde waarheen je je verplaatst. naar de andere kant toe
- Scullen : het blad onder 30 graden in het water, herhalende beweging met continue druk op je peddelblad. Dit geeft een stabiel gevoel, zeker in golvend water. het breekt elke kant weer anders
- Lage steun: tegen omslaan bij golven tot 0,50 m, Kijken naar de zijde waar je steunt met de peddel haaks op de kajak en terugkanten door een forse heupbeweging.
- ‘Praktische kennis voor zeevaardigheid ’(2e druk, Frisian Sea Kayaker,). het lijkt ergens anders op • Mayday, mayday, mayday: direct ernstig gevaar, bijv. zinkend schip (VHF 16 , marifoonkanaal).
- Pan-pan, pan-pan, pan-pan : alle andere calami- teiten (VHF 16).
- Bij omslaan van de kajak bovenlichaam naar voren buigen waardoor minder zuurstofverbruik.
- Secondary drowning: kan tot 24 uur na bijna verdrinking optreden! Altijd ziekenhuisopname/ observatie.
- Reanimeren : altijd! Langer dan 30 minuten is niet zinvol.
- Onderkoeling: af te leiden uit veranderend gedrag, fysiek en mentaal. Bijvoorbeeld te positieve inschat ting van de patiënt zelf van de situatie waar hij/zij in verkeert. Zwemfalen treedt op bij afkoeling.
Addie: “ik heb meer ervaring dan toekomst”. Zelf ben ik me bewust van het omgekeerde .... en ‘meer toekomst bij meer ervaring’. Werk aan de winkel dus. Het was een unieke week! Veel gedaan, veel geleerd en dat in een gezellig, vertrouwd gezelschap.
Golven en techniek
Ervaring van een deelnemer:
Na een stormachtige nacht (windkracht 8) staat het “kampement” gelukkig nog. Na het ontbijt gaan we oefenen: scullen, trekslag, remmen en hoe te varen op de golven. We krijgen een interessante uitleg over golven van Addie. Een golf is een cirkel, je ziet eigenlijk alleen maar de bovenste ronding, bij het strand wordt de golf wat ingedrukt en vervormt de cirkel.
Dinsdag 17 augustus
Dan is het tijd voor de koffie en de lunch. Op de middag neemt de wind wat af en daardoor ook de golven. We landen nog een keer op het strandje, het lukt nu beter om compact bij elkaar te blijven. Op de terugweg worden er pogingen ondernomen om wat te surfen op de golven, we oefenen onze reddingen en er zijn relaxmomenten aan het rietanker. We stoppen ermee voor vandaag, nu kan geoefend worden met een vrij hoge uitstap uit de kano. Twee handen op het achterste van de kuip, je achterwerk omhoog, 1 hand naar voren en trek jezelf via de voorkant van de kuip omhoog tot je staat. En dan eruit!
In het centrum van het dorpje is een snackbar ontdekt (vandaag, dinsdag gelukkig wel open) en onder het genot van een biertje, cappuccino, schnitzel, patat en bitterballen bijpraten over de oefeningen van de dag.
Het avondprogramma: een theorieles over het kompas. Voor een tocht op zee is een getijden- tabel nodig, LAT (Lowest Astronomical Tide, de laagst gemeten tijden ooit) en NAP (Normaal Amsterdams Peil). We krijgen een som: 0.45 min 1.25 hoeveel is dat? Het antwoord blijkt 1.70 te zijn. Niet alleen de praktijk is lastig, ook de theorie vergt nogal wat van ons.
We wagen ons aan een nieuw onderwerp: het peil- kompas, een koers uitzetten met behulp van een touwtje of een passer. Ook bespreken we een kaarthoekmeter, kaartplotter met touw, een wandelliniaal, transitopeilen, kaartnoorden, magneetnoorden en het magnetische noorden.
Het beste is om met 3 herkenningspunten te werken, die je dan wel moet her- kennen (dus de Brandaris niet aanzien voor de Lange Jan). Met de kano van Jouke wordt geëxperimenteerd. De punt van de kano op Spannenburg 305 graden, de toren van Sint Nyk is weg, maar weer gevonden, 340 graden, na enig commentaar van de rest wordt besloten dat het 335 graden is. De derde peiling (waarop?) blijkt 30 graden te zijn. Deze getallen worden overgezet op de kaart. En het blijkt dat we ons precies in Oosterzee bevinden!
Tochtleider
Ervaring van een deelnemer:
Aan mij de beurt vandaag om een tocht te leiden. De avond ervoor had ik een planning gemaakt en aangezien er geen kopieermachine op de camping was, liet ik het de deelnemers overschrijven. Dat deed hier en daar een wenkbrauw omhoog gaan, maar iedereen deed het toch braaf. Voordeel is dat ‘t dan goed in je hoofd zit en ik vind het belangrijk dat iedereen kennis neemt van de route en bijzonderheden onderweg. Ik had het goed voorbereid, maar de spanning sloeg toe en ik zag een aantal dingen over het hoofd.
Woensdag 18 augustus
Sloten v.v.
Met het eindpunt Oosterzee zowat in zicht, begon ik me meer te ontspannen. Ik leek het er toch niet zo slecht vanaf te brengen. Opeens voer Jos vooruit. Ik voelde nog geen nattigheid, riep hem aan, maar hij reageerde niet. Nog eens, met de marifoon. En op dat moment werd hij niet goed, viel om en dreef bewegingloos naast z’n boot. Snel deed ik m’n dagluik dicht en riep naar Willeke om z’n boot te pakken. Elbrich vroeg ik de hulpdiensten te alarmeren en ondertussen voer ik naar Jos om te kijken hoe ernstig het was. Vervolgens probeerde ik het slachtoffer achter op de kajak van Esther te krijgen wat niet lukte.
De dag ervoor hadden we voor het eerst geoefend om een slachtoffer met de schepmethode in de kajak terug te krijgen, maar daar dacht ik op dat moment even niet aan. Ook vergat ik de leiding over te dragen aan een capabele deelnemer, terwijl ik geen zicht meer had op de groep. Uiteindelijk brak Addie de oefening af omdat er tien minuten verstreken waren. Daarna konden we er een normale redding van maken en wonder boven wonder kwam Jos op dat moment weer bij z’n positieven en zat in no time weer in z’n boot. Iedereen had veel plezier in het feit dat ik er volledig ingetuind was!
Na nog een schouderblessure bij Elbrich (ze moest gesleept worden), was toch eindelijk de mouw van Addie, waar hij al deze calamiteiten uit schudde, leeg en konden we veilig aanmeren bij de camping. Het was al met al een zeer leerzame dag.
Of ik uiteindelijk tochtleider wil worden? Ja heel graag! Of ik er al klaar voor ben? Dacht ‘t niet! Maar daar ga ik aan werken. En bij deze fijne club met dit hoge opleidingsniveau zie ik het helemaal zitten!
Beschutting en reddingen
Ervaring van een deelnemer:
In de ochtend kregen we theorieles over het slepen en een demonstratie hoe je een tijdelijk onderkomen kunt maken. Met je kano, een zeiltje, je peddels en wat touwtjes kun je een simpel tentje bouwen waar je uit de wind kunt zitten of liggen. Bij onderkoeling kan de oranje zak nog gebruikt worden. We hebben dit ook even uit kunnen proberen. Ook hebben we een klein vuurtje gemaakt met een firesteel en een wattenschijfje.
Donderdag 19 Augustus
In de middag gingen we het water op en zijn we om één van de eilandjes in het Tjeukemeer gevaren. Op de terugweg hebben we de waaiersleep uitgeprobeerd. Drie lijnen aan de te slepen kano en voor de middelste sleper nog een tandem. Ik mocht zelf naast de voorste sleper varen en deed verslag wat er achter allemaal gebeurde. Als je aan het slepen bent, kun je niet goed omkijken en is iemand naast je die dat doet heel handig. We moesten in flinke golven stil liggen voor de vaargeul omdat er net twee jachten passeerden. Dan zijn het toch best veel touwtjes overal. Het ging goed, maar de conclusie van iedereen was: leuk om een keer geoefend te hebben, maar een tandemsleep zonder die waaier voldoet meestal ook wel en is overzichtelijker.
Terug in Oosterzee hebben we in de haven nog wat oefeningen gedaan. Onder andere het inspoelen van een bewusteloze kajaker die in het water ligt. Kuip opzij half onderwater, benen er in en kano rechtop trekken. Na wat oefenen en met wat spierballen bleek dit best wel te doen. Nog wat reddingsoefeningen voor KVT en daarna de kano’s op het droge, alles opruimen, onder de warme douche, nabespreken, warme hap maken, nog wat nakletsen en vroeg onder de wol na weer een intensieve en leerzame dag!
Trainingstocht
We varen vandaag een rondje Sint Nyk, 15 km, met Elbrich als tochtleider. Het is mistig en voor de veiligheid wordt er een stroboscoop aangezet. De lamp zendt met hoge frequentie korte lichtflitsen uit. Aukje en Esther zijn de eerste voorvaarders.
Vrijdag 20 augustus
Opeens blijkt dat Richard een scheur onder zijn zitje heeft en dat zijn kuip vol met water loopt. Jouke wordt aangewezen om hem te gaan redden. Het is warm, maar door de ‘kritieke’ situatie lopen druppels ijswater over de rug... Richard moet op het achterdek gaan liggen en na het leegmaken van de kuip wordt de denkbeeldige scheur met duct tape gedicht. Met Richard gaat het goed en nadat hij in zijn boot is geklommen, kan de tocht weer worden voortgezet.
We volgen de groene betonning van de vaargeul Skarster Rien aan bakboordzijde. Na het passeren van een scheidingsboei komen we bij de strekdam, die ervoor zorgt dat het land beschermt wordt tegen afkalving. Achter de strekdam aan het begin van de vaart Skarster Rien wordt er, bij de Marekrite recreatieplaats, een korte drijfpauze gehouden. Na de versnaperingen worden Jouke en Aukje als voorvaarders aangewezen en slaan we linksaf de Sint- Nykster Feart in. De mist is inmiddels opgetrokken en de stroboscopen kunnen uit. Het is een mooie omgeving met Fryske pompeblêden en krabbenscheer. We varen door een duiker onder de A6 door en vervolgen de route. Voor Sint Nyk vaart het zwaar, de sloot is daar ondiep en de middelen voor gewasbescherming zijn zichtbaar in de sloot terecht gekomen.
Bij de bebouwing aangekomen, is er een steiger waar we voorzichtig uit de boot stappen vanwege blauwalg in het water. Vanaf het grasveld kun je over de brug naar het Vegelinbos lopen en kom je uit bij huize Boschoord (een monumentaal pand waar sinds 2019 een bed en breakfast in gevestigd is). Ook komt Anneke langs op de fiets.
Op de terugtocht wordt Richard de nieuwe voor- vaarder, hij heeft dit stuk eerder gevaren en weet dat er onder de N927 door gevaren kan worden. De zon gaat schijnen en er wordt nog een sleepoefening gedaan. Het probleem van uitwaaieren wordt met het uitzetten van de skeg gelukkig gauw opgelost. Voordat we de vaargeul Follega/Oosterzee oversteken, zorgen dikke regendruppels nog even voor een prettige verkoeling.
Eenmaal weer op het Tjeukemeer, vindt er nogmaals een incident plaats, waarbij Richard te water gaat. De drenkeling is in paniek waardoor ook de redder te water gaat. Wanneer iedereen weer in zijn boot zit, kan het laatste stukje van de tocht, helaas wel met één voetsteun minder, worden voltooid. En zo blijven we bijleren!
Onlangs hebben we met een groepje KVT examen gedaan. Addie vroeg daarna of ik klaar was voor een eerste zeetochtje. Jazeker dat was ik! ‘Hou dan de zaterdagen vanaf 9 Oktober maar vrij, als het weer een beetje wil meewerken gaan we een beginnerstochtje proberen te plannen’.
Zaterdag 9 oktober zijn we nog een keer gaan oefenen in Makkum. We hebben vooral extra geoefend op de lage en hoge steun. De week er op, 16 oktober, zou het dan zover zijn. De hele week de weerberichten op Windfinder in de gaten gehouden of de beloofde windkracht 3 niet toe zou nemen en dat deed het gelukkig niet!
Resumé
Hierbij presenteert ik de verslagen van het Kano Instructiekamp die zijn opgesteld door de deelnemers. Deze verslagen bieden een uitstekend beeld van de ervaringen die de deelnemers hebben gehad gedurende deze week. Voor mij persoonlijk was het een fantastische week waarin ik mijn ervaringen en kennis heb kunnen delen.
Deze week heeft mij een smaak naar meer gegeven en daarom zal ik, als er vraag naar is, opnieuw een kamp organiseren, zowel in Nederland als in het buitenland, afhankelijk van de behoeften en doelgroepen.
Maar bovenal wil ik mijn waardering uitspreken voor de deelnemers. Zonder hun positieve bijdrage zou het Kano Instructiekamp niet het succes zijn geweest dat het was. We hebben dit samen gedaan, met elkaar en voor elkaar.
