Onderhoud en reparatie.

Voorwoord

Het onderhoud en repareren van je polyester kajak is eenvoudiger dan je denkt. De belangrijkste regels voor polyester bewerking zijn, geduld en secuur werken. De temperatuur van je werkplaats moet minimaal 16 °C zijn. Weeg met een huishoud weegschaal de juiste hoeveelheid hars en harder af, dan kan het eigenlijk niet meer mis gaan.

Veel materiaal wat je in wilt bouwen is vaak ook eenvoudig zelf te realiseren, zoals kompas, voetpomp enz. Als je bij een kano vereniging bent aangesloten zijn er vaak wel leden die regelmatig met polyester werken en je zeker willen adviseren hoe je het beste te werk kan gaan.

Speling deelbare Werner peddels.

Velen van ons die met een deelbare Werner peddel varen kennen het probleem. Na verloop van tijd komt er speling op het koppel systeem van de peddel. Dit is een gekend probleem dat relatief eenvoudig is op te lossen. Het is ook niet een karweitje dat lang duurt, het is binnen een kwartiertje gefikst.

Wat heb je hiervoor nodig:

  • Een staafje of schroef met platte onderkant die net iets kleiner is dan het gat waar de borgpen in zit.
  • Een kunststof hamer.
  • Ducktape.
  • Een druppel Loctite 577 of iets wat gelijkwaardig hieraan is.
IMG_0525

Benodigde materialen en gereedschap.

IMG_0526

Verwijder de borgpen.

Als voorbereiding is het handig om je peddel eerst een uurtje in de kou buiten te leggen. Op die manier krimpt het materiaal iets en is alles eenvoudiger te demonteren.

Dan tik je voorzichtig het borgpennetje uit de peddel steel. (gebruik hiervoor géén tangetje).

Als je nu de knop van het mechanisme indruk (niet te ver, maar net voldoende om het knopje in de peddelsteel te laten verdwijnen) kun je met je vinger het mechanisme uit de peddelsteel halen.

Wikkel één laagje Duck tape om het uiteinde van het mechanisme en plaats het met behulp van de andere helft van je peddel weer terug in de peddelsteel, totdat het knopje weer op zijn plaats zit. Dit gaat wat zwaar, maar mag niet teveel weerstand hebben.

Als laatste doe je een klein druppeltje lijn in het gat van de borgpen en plaats deze met behulp van de kunststof hamer weer op zijn plaats.

Als je de peddel nu weer in elkaar steekt is de speling verholpen. Dit is een eenvoudige klus die iedereen zelf kan uitvoeren met een klein beetje moed en beleid.

IMG_0527

Verwijderde koppel mechanisme.

IMG_0528

Duck tape bevestigt.

IMG_0529

Koppelstuk terug plaatsen met behulp van andere peddeldeel.

Installeren van een kompas.

Het eerste wat ik gedaan heb aan mijn kajak is het installeren van het kompas. Af fabriek moest dat €150,= kosten. Een los Silva P70 kompas kost bij een kajak shop tussen de €60,= tot €70,=. Technisch gezien draaien ze er bij de fabriek vier parker-schroeven op de plaats waar je kompas gemonteerd word. Lijken mij wel hele dure schroeven. Het nadeel van deze schroeven is ook nog eens, dat meestal de puntjes door het dek heen steken, zodat je b.v. je waterdichte zakken er aan open kunt halen.

Dus een eenvoudig karweitje wat je heel goed zelf kunt doen. Ik gebruik in plaatst van de mee geleverde schroeven roestvast stalen moertjes en boutjes. Bij het kompas zit een mal die je kunt gebruiken om vier gaatjes te boren. Dan steek je vanbinnen uit de boutjes door de (Krap geboorde) gaatjes en draai het eerste boutje op de moertjes.

Dan het kompas plaatsen en vervolgens de volgende twee moertjes op de boutjes draaien. Het tweede boutje borgt dan het eerste boutje, zodat dit niet los kan raken. Doordat je eerst een boutje plaatst en dan het kompas blijft er een klein beet je ruimte onder het kompas zitten zodat het water makkelijk weg kan. Het voordeel hiervan is ook dat de eventuele oneffen heden van de gel coat worden opgevangen zonder schade aan te richten.

Dit is dus een klus die iedereen zelf kan uitvoeren.

01

Vertrouw je het niet dat je boot waterdicht is kan je altijd nog wat zeewater bestendige kit aan de binnenkant van boot tegen de boutjes aanbrengen. Ik doe dit eigenlijk nooit en heb nog nooit lekkage gehad. Als je maar zorgt dat de gaatjes die je boort niet te groot zijn, zodat de boutje strak in de gaatjes gedraaid moeten worden.

Klus geklaard.

Installeren van een voetpomp.

02

Mijn tweede project in een nieuwe kajak is vrijwel altijd het installeren van een voetpomp. Dit is inmiddels één van de items die voor mij vrijwel onmisbaar is geworden. Tijdens het vele oefenen wat ik doe en natuurlijk het rollen is het prettig dat ik mijn kajak kan legen zonder dat ik uit de boot hoef te gaan. Het steeds in en uit je boot stappen kost te veel energie.

Het is ook prettig als je op zee door omstandigheden water in je boot krijgt om dit varende weg te kunnen pompen. Dit laatste kom overigens zelden voor. Het is ook niet zo dat je met een voetpomp snel een volle kuip leeg kunt maken. Met een handpomp krijg je een volle kuip vele malen sneller leeg dan met een voetpomp. Het is dus puur luxe dus en daar hou ik wel van.

Dit is een karweitje waar de fabrikanten inclusief de pomp zo rond de €250,= voor vragen. Een goede Henderson voetpomp inclusief montage materiaal zo kost rond de €120,=. Dat is dus snel verdiend zou ik zeggen.

Nu moet ik wel zeggen dat je voor het plaatsen van een voetpomp iets meer lef moet hebben dan voor het plaatsen van een kompas . Je moet namelijk een gat maken voor een flens om het water te kunnen afvoeren. Dit laatste doe je met een goede gaten zagen en zeker niet met een spiedboor.

Ook hier geld weer maak de gaten niet te ruim en gebruik eventueel zeewater bestendige kit als je het niet vertrouwt.

Nu moet ik wel zeggen dat je voor het plaatsen van een voetpomp iets meer lef moet hebben dan voor het plaatsen van een kompas . Je moet namelijk een gat maken voor een flens om het water te kunnen afvoeren. Dit laatste doe je met een goede gaten zagen en zeker niet met een spiedboor.

Ook hier geld weer maak de gaten niet te ruim en gebruik eventueel zeewater bestendige kit als je het niet vertrouwt.

Door ervaring wijs geworden gebruik ik zo weinig als mogelijk is slang materiaal. Vroeger zag je vaak dat er over de hele lengte van de bodem van de kuip een afvoerslang lag die onder het stoeltje van de vaarder begon. Dit is mijns inzien totaal overbodig en kan ook zonder deze slang.

03

Ik plaatst de voetpomp dusdanig tegen het voorschot dat de inlaat van de pomp en paar millimeter van de bodem af is.

Hierdoor heb je geen slang nodig die het water naar je pomp voert. De uitlaat van de pomp plaats ik ook zo dicht mogelijk bij de pomp. Dit resulteert in een nette ruime opgeruimde en schoon te houden kuip. ls er al wat water overblijft in de kuip na het leeg pompen, kan iemand op de punt van mijn kano leunen om het allerlaatste restje water eruit te pompen.

De foto`s die hier zijn afgebeeld zijn van mijn kajak die nu zeven jaar oud is en intensief wordt gebruikt. Zoals je ziet hoeft de kuip er niet smerig uit te zien.

D. D. Lak

04

Een karweitje wat ik ook zeker aan kan raden bij een nieuwe boot is het gebruik van D.D. lak.

D.D. lak is in alle ral kleuren te verkrijgen, maar meestal volstaat in een kajak transparante lak.

Ik heb de binnenkant van de kuip en de compartimenten van mijn kajak direct behandeld met drie lagen D.D. lak. Dit is een twee componenten polyester lak die er zorg voor draagt dat vuil zich niet aan de binnenkant van mijn kajak kan hechten. Het is wel zaak om dit direct te doen nadat je een nieuwe boot hebt aangeschaft. Dit geeft namelijk het beste resultaat.

Zoals je op de foto`s kunt zien is mijn boot na zeven jaar gebruik nog steeds mooi schoon van binnen. D.D. lak is geen vervanger van gel coat, dus denk nu niet dat je daarmee kleine beschadigingen kan repareren, het is alleen een bescherming.

De verhoudingen staan op de verpakking, hou je daar aan en werk schoon, secuur en met geduld. Van te voren de te behandelen oppervlakten licht opschuren met fijn schuurpapier (korrel 400) en reinigen met aceton.

Transport insteek wieltjes

Eén van de moeilijkste klussen, of liever gezegd waar je het meeste lef voor nodig hebt is het maken van insteek wielen voor je kajak. Het is wel iets wat ik bij elke volgende kajak weer zal doen.

Het heeft vele voordelen, het volume van een complete kano kar is aanzienlijk. De losse wielen passen eigenlijk altijd wel ergens in de kuip. Wat ook wel aardig is dat niemand je karretje wilt lenen.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Nu ben ik niet alleen aan deze klus begonnen, maar heb hulp gehad van een clubgenoot. We hebben indertijd drie boten te gelijk gedaan. Je zou denken als je buizen moet maken in je kajak dat dit van metaal of iets dergelijks moet zijn. Edoch, niets is minder waar de buizen zijn gemaakt van spanbanden.

Je maakt eerst van schuim vierkanten staven met de diameter van de insteek stangen. Dan worden de spanbanden die eerst gedrenkt zijn in polyester hars hieromheen gezwachteld. Als dit goed is uitgehard heb je sterke lichte buizen die ongevoelig zijn voor zeewater.

Vervolgens bepaal je waar de buizen tegen je achterschot moeten komen en teken je dit af. Op de boden teken je ook af waar de buizen komen en maakt je in het midden van het vierkant een klein gaatje. Nu kunnen de buizen (Waar het schuim nog inzit) worden op maat worden gemaakt. Als het geheel past kan je het plaatsen en vast lamineren aan het achter schot.

Na uitharden draai je de kajak om en kan je vanuit de twee gaatjes in de onderkant het insteek gat pas maken en het schuim gedeeltelijk uit de buizen peuteren.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
08

De buizen vul je dan uiteindelijk weer gedeeltelijk op, zodat de insteek buizen tot twee derde van de buizen vullen.

Dit is in het kort hoe dit karweitje ongeveer werkt, ik adviseer wel om dit niet alleen te doen, maar met iemand die ervaren is met het verwerken van polyester.

Wat iedereen wel zelf kan doen is het vervangen van je kano kar wielen voor massieve drijvende wielen. Ik gebruik in plaats van luchtbandjes oude rollator wielen. Je weet wel, van die oude blauwe rollators die bij bosjes worden gestort. Ze gaan nooit lek, zijn niet zwaar en met mijn RVS onderdelen van het insteek systeem blijven ze gewoon drijven.

Resumé, een geweldige klus om zelf te doen, maar als je nog niet zoveel ervaring hebt met polyester vraag er dan hulp bij. Er zijn ook wel bedrijven die dit voor je willen doen, maar dan kost het wel wat. Meestal zo rond de €200.-

Cosmetische reparatie.

Repareren van Gel Coat

Multimedia

Na verloop van tijd krijgt elke kajak last van zogenaamde “Sider cracks”. Dit zijn sterren in het oppervlak van de gelcoat. Ook komen er steeds meer krassen in je onderschip, soms ondiep, maar ook regelmatig krassen die dieper zijn dan je lief is. Het is dan ook verstandig om je kajak hierop te controleren en indien nodig te repareren, dit is een zo genaamde cosmetische reparatie.

Spider cracks.

Maak de te repareren plek(ken) van de kajak goed schoon met een sopje met zachte zeep, hierna de kajak goed afspoelen en laten drogen. Zorg dat de werkplaats waar je de kajak gaat repareren goed geventileerd wordt en minimaal 15 °C is, anders hard de gelcoat niet goed uit.

De spider cracks zijn eenvoudig te lokaliseren, vaak verkleuren de randen van het gekraakte gelcoat en om de schade volledig te kunnen zien gebruik ik grafiet poeder die ik over de beschadigingen heen wrijf. Daarna plak in de omgeving een stukje tape. Op deze manier controleer je het gehele oppervlak en kan je beginnen met de voorbereiding van de reparatie.

09

Nu kunnen we beginnen met de te repareren plekken af te krabben, schuren en losse stukjes gelcoat verwijderen. Hierna de te behandelen oppervlakken goed schuren, stof verwijderen en reinigen met aceton. Voor een succesvolle reparatie is het wel zaak dat je geduld betracht en zorgvuldig de voorbereidingen uitvoert.

10

Spider crack voorbereid.

Voor het succesvol verwerken van de gelcoat is het zaak dat je de verhouding van de gelcoat en de harder goed in acht neemt, te veel harder zal de gelcoat te snel laten uitharden met als gevolg dat er luchtbelletjes in de gelcoat komen doordat deze tijdens het uitharden te warm wordt. Normaal gesproken zal er 2% harder moeten worden toegevoegd aan de gelcoat. Dus leen even de keukenweegschaal om de verhouding juist af te wegen. Maak ook niet teveel gelcoat in één keer aan, want de effectieve verwerkingstijd is ongeveer een minuut of twintig. Als het goed is staat dit ook allemaal in de gebruiksaanwijzing die de gelcoat reparatie middelen gevoegd is. Maak de gelcoat aan in een bekertje dat gemaakt is van polyethyleen, dit zit meestal ook bij het reparatie setje.

Zorg voordat je begint met repareren dat de ruimte waarin je werkt minimaal 16 °C is en dat je kajak minimaal al 24 uur in deze ruimte ligt, zodat deze ook niet te koud is.

Plak alle gebieden die je gaat repareren af met tape, zodat je niet teveel ruimt om de beschadigde plaatsen over houd. Vul met een kort penseel of spateltje de beschadigingen en laat dit rustig uitharden.

Ook al lijkt de gel coat uitgehard, laat het toch 48 uur rusten!

Na het uitharden volgt een geduldig werkje, het schuren en polijsten van het polyester. Ik begin altijd met korrel 80, daarna korrel 400, dan korrel 1200 en tot slot korrel 2400. Mijn ervaring is dat dit goed werkt.

Wees voorzichtig met het schuren en laat het tape zo lang mogelijk zitten. Je schuurt dit namelijk vanzelf mee. De tape is eerst een goed baken, zodat je met het grove schuurpapier niet te diep schuurt.

Na het schuren zijn alle beschadigingen weer vlak met de lijn van je kajak. Nu is het de buurt aan het polijsten met een middel dat geschikt is voor polyester. Dit is de finishing tuts. Als de reparatie goed is gelukt zal deze vrijwel niet meer te zien zijn.

Reparatie “Groenlander”.

Reparatie Gel Coat II.

11

De “Groenlander” van Tahe Marine zou een kleine reparatie moeten zijn. We vermoeden een lekkage ergens aan de kuiprand. Bij nadere inspectie bleek dit geheel anders uit te pakken.

Als eerste de oude kielstrip, die op verschillende plaatsen los zat, verwijderd. Waarna de kiel van de kajak gereinigd en weer gepolijst is. Als het weer warmer wordt in het voorjaar zal ik een nieuwe polyester kilstrip op aanbrengen op de kajak.

De kuiprand lekt niet, wat dan wel. Het volgende wat ik gedaan heb is de cockpit aan een grondige inspectie onderworpen. Hier kwamen een paar stevige verborgen beschadigingen voor de dag wat de mogelijke lekkage zou kunnen hebben veroorzaakt. Het stoeltje is gemonteerd aan de kuiprand, wat op zich geen probleem hoeft te zijn, als het stoeltje voldoende steun heeft op de bodem van de kajak. 

Tot mijn stomme verbazing zat er onder het stoeltje geen beschermende laag gesloten celstof mat. Het gevolg hiervan is dat het stoeltje schavielt over de bodem van de cockpit en dus slijtage plekken heeft veroorzaakt, die behoorlijk diep zijn.

Op sommige plaatsen is de zwarte gel coat van de buitenkant van de kajak te zien door de glasvezelmatten. Dit moet eerst worden gerepareerd met een nieuwe laag polyesterhars. Daarna lijm ik een nieuwe mat op de bodem van de kajak waar straks het stoeltje klem op komt te zitten.

Dit was overigens niet het enigste probleempje wat ik tegen kwam met het zitje. Bij inspectie van het stoeltje bleek dat ook het stoeltje niet ongeschonden uit de strijd is gekomen.

12
13
14

Doordat het stoeltje min of meer zweefde aan de kuiprand zitten er scheuren bij de bevestigings gaten en onder de bodem van het stoeltje. Ook deze zijn weer gerepareerd met een extra polyester mat en hars. Door het stoeltje ook een paar centimeter verder naar achter te plaatsen in de cockpit moet de bevestigings gaten worden aangepast.

Eén van de belangrijkste oorzaken van de schade aan het stoeltje is niet zoals je zou denken het veelvuldig rollen met de kajak. De oorzaak van deze schade ligt voornamelijk aan de verkeerde positie van het stoeltje. Omdat het stoeltje te ver naar voren zit glij je bij het instappen eerst op de achterkant van het stoeltje in plaats van in het zitje.

Hierdoor komen er veel krachten op de achterste ophang punten van het stoeltje en ontstaan er breuken in het zitje. Dit is goed op te lossen door het stoeltje op de juiste positie te plaatsen en met blokken gesloten gel gesloten schuim een glijblok te maken achter het stoeltje.

Dit vergemakkelijkt niet alleen het instappen, maar beschermd je zitje en je kajak in hoge mate. Dit is een karweitje waar niemand van zou moeten schrikken. De schuimblokken zijn eenvoudig te bewerken met een scherp hobby mes en schuur papier.

Daar ik altijd zonder een rug band vaar zit het bij mij ook niet in de weg. Eigenlijk is één van de eerst dingen die ik doe in een kajak die irritante rug banden verwijderen. Het geeft je meer bewegingsvrijheid en het noodzaakt je om rechtop te zitten, wat in alle gevallen beter is voor je vaar techniek.

15
16

Het voorlopig laatste karweitje is een antislip stroop plakken tegen de onderkant van het boven dek. Dit voorkomt dat je knie wegglijd tijdens het rollen of andere oefeningen die je wilt doen. Ook dit is voor iedereen te doen en geeft je een stukje extra comfort.

Al met al een kleine week werk, maar met een prima resultaat. Het is altijd goed om je kajak eens goed onder de loep te nemen en te kijken wat je kan verbeteren om meer comfort en grip op je kajak te krijgen. De meeste kajaks zijn namelijk confectie objecten en dus op de gemiddelde mens gemaakt. En wij zijn nu eenmaal niet gelijk aan elkaar qua lengte, gewicht, flexibiliteit enz.

Durf je niet direct wat te veranderen of te verbeteren aan je kajak ga dan eens langs bij je kano vereniging, daar zijn altijd mensen die je advies kunnen geven of je willen helpen met het aanpassen van je kajak.