Voorwoord
De keuze van de juiste kleding tijdens het kajakken is een even eenvoudige als complexe aangelegenheid. Veiligheid staat voorop, en het is essentieel om rekening te houden met je ervaring en gezond verstand.
Factoren zoals het weer, de watertemperatuur, het type vaartocht, mede-vaarders, en het individuele vaardigheidsniveau spelen allemaal een rol. Het maken van keuzes is onvermijdelijk en vraagt om zorgvuldige overweging. Ik benadruk graag dat mijn persoonlijke visie met name gericht is op zeekajakken en dat deze visie zeker betrekking heeft op kledingkeuzes.
In wezen is het niet zo ingewikkeld; je moet je kleden op basis van de watertemperatuur. Het doel is om onderkoeling te voorkomen, vooral als je langer dan tien minuten in het water zou belanden. Hoewel je niet altijd volledige controle hebt over het vermijden om in het water terecht te komen, is het verstandig hiermee rekening te houden. Houd daarom altijd de watertemperatuur en het actuele weer in gedachten.
Neopreen:
In de loop der jaren heb ik diverse soorten kajakkleding versleten, en mijn standpunt hierover is in de loop van de tijd veranderd, of zoals je wilt, bijgesteld.
Toen ik serieus begon met kajakken op open water en op zee, was neopreen kleding eigenlijk de enige beschikbare bescherming. Droogpakken waren destijds nog niet beschikbaar, en als je er al een kon vinden, belandde je vaak bij dure duikpakken die niet geschikt waren om in te kajakken.
Gelukkig is er sindsdien veel verbeterd. Begrijp me niet verkeerd, neopreen is niet per se slecht, maar er is nu meer keuze aan materialen op de markt.
Stel je voor dat je allergisch bent voor neopreen. En ja, als ik lang in niet-uitgespoeld neopreen zit, kom ik eruit als een aardbei in mijn kajakkleding, met die verschrikkelijke jeuk. Maar als ik regelmatig het water inga, is het geen probleem.
Je kunt ook onderkleding dragen voordat je in neopreen glijdt, maar dan gaat het isolerende effect van neopreen grotendeels verloren. Mijn probleem met neopreen doet zich vooral voor in de winter, wanneer het water te koud is om te rollen of andere natte oefeningen te doen.
Op dit moment bezit ik twee soorten neopreen: een Long John van 5 mm dik en een broek en shirt van Nookie met een dikte van 2 mm.
Het dikke neopreen is nog van de tijd dat we dachten dat dit het belangrijkste kledingstuk voor een kajakker was. Ik gebruik het nog wel, maar niet zo vaak sinds ik een droogpak heb. Het dunne neopreen is vooral prettig bij warm weer of tijdens zwembadsessies, om blauwe plekken en schaafwonden na de zwembadcursus te voorkomen.
Belangrijk bij neopreen is dat je als bovenkleding een wind- en waterdichte anorak draagt, bij voorkeur met capuchon, om je te beschermen tegen opspattend water bij stevige wind.
Met nat neopreen koel je in de wind snel af, en dit kun je voorkomen door er een winddichte laag overheen te dragen. Ik heb zowel een dikke winteruitvoering als een dunne zomeruitvoering.
Opnieuw gaat het hier om keuzes. Zoals iemand van mijn club eens opmerkte op een warme zomerdag: "WIJ VAREN VOLLEDIG IN NEOPREEN PAKKEN EN DE DUITSERS ZWEMMEN ONS IN DE ZWEMBROEK VOORBIJ." Dit betekent echter niet dat je niet altijd gekleed moet gaan met het besef dat je langdurig te water kunt gaan, en het is belangrijk dat je niet te snel afkoelt (zie ook de pagina over hypothermie).
Anorak en droogpak:
De keuze voor een geschikte anorak varieert in prijsklassen en materialen. De zeer goedkope modellen zijn vaak gemaakt van nylon met een plastic binnenbekleding. Hoewel ze winddicht zijn, resulteert het dragen ervan in een vochtige ervaring, wat uiteindelijk tot afkoeling leidt. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar een anorak met capuchon, voorzien van neopreen of latex mouwafsluitingen bij de polsen. Indien mogelijk, kies er een van hogere kwaliteit en duurzaamheid. In mijn ervaring presteren anoraks met Gore-tex-achtige materialen vaak het beste.
Bij de keuze speelt het budget vaak een grote rol. Hoewel goedkoop vaak duurkoop is, is het ook niet noodzakelijk om per se een duurder exemplaar aan te schaffen. De afgebeelde Kokatak Gore-tex Tec Tour anorak, hoewel prijzig, biedt uitstekende eigenschappen zoals ademend vermogen, lichtheid en comfort. Persoonlijk heb ik deze aangeschaft, zij het tegen een aanzienlijke prijs, maar ik kon het als een waardevolle investering beschouwen.
Droogpakken worden steeds betaalbaarder en zijn verkrijgbaar in diverse variaties en kwaliteiten. Bij de keuze voor een droogpak zijn er enkele overwegingen te maken. Allereerst moet je bedenken of de aanschaf overeenkomt met je vaargedrag. Het is ook belangrijk om te bepalen hoeveel je bereid bent te investeren en je daaraan te houden, zonder je te laten verleiden tot een nog duurder pak.
Een cruciale beslissing is of je latex seals of semi-neopreen seals wilt. Droogpakken met latex seals zijn volledig waterdicht, terwijl die met neopreen seals slechts semi-waterdicht zijn. Hoewel neopreen seals comfortabeler zijn, blijft dit een persoonlijke keuze.
Mijn ervaring met droogpakken omvat verschillende modellen. Na een goedkoop Oneil-pak dat na twee jaar intensief gebruik versleten was, ben ik overgestapt naar een Typhoon Extreme met semi-neopreen seals, gevolgd door een Gull-pak met neopreen seals. Uiteindelijk ben ik teruggekeerd naar de duurdere Typhoon-drogopakken en momenteel tevreden met het PS330-model.
Het comfort van droogpakken wordt soms belemmerd door het gebrek aan ventilatie. Mijn ervaring leert dat bij solo-varen met weinig watercontact, één laag thermisch ondergoed voldoende is, zelfs in de winter, met dikke wollen sokken. Echter, bij activiteiten naast de boot is het aan te raden meerdere kledinglagen te dragen, afhankelijk van de watertemperatuur. Zelfs bij water van 20°C kan het na een half uur behoorlijk koud worden, dus wollen onderkleding is een aanrader.
In de winter draag ik vaak neopreen handschoenen of peddelmoffen, en bij natte oefeningen in koud water gebruik ik een neopreen kap om mijn hoofd te beschermen tegen de kou en de onaangename effecten van cold shock.
Schoenen of laarsjes
Voor mijn voeten heb ik altijd gekozen voor halfhoge neopreen schoenen met een dikke zool. Tegenwoordig raad ik aan schoenen met een dikke zool te dragen, met het oog op de aanwezigheid van Japanse oewsters in de Waddenzee. Mijn huidige voorkeur gaat echter uit naar waterschoenen van het merk Keen. Deze schoenen bieden niet alleen comfort tijdens het kajakken, maar stellen me ook in staat om te wandelen wanneer we ergens aanlanden voor een langere pauze. Het grote voordeel is dat mijn voeten relatief droog blijven, wat niet altijd het geval is na een dag dragen van neopreen schoenen. Hoewel het een gok was, bevallen de Keen schoenen mij beter dan de neopreen laarsjes.
Resumé:
De keuze van kleding is evenzeer een kwestie van experimenteren als van gezond verstand gebruiken. Niet alles is per definitie goed of fout. Het is essentieel om altijd voldoende kleding bij je te hebben, zodat je je kunt aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Een onverwachte weersverandering kan betekenen dat kleding die aanvankelijk voldoende was, plotseling ontoereikend wordt.
Beter met kleding verlegen zitten dan om kleding verlegen zitten.
Een potentieel nadeel van de voortdurende verbeteringen in kajak kleding is dat dit een tegenovergesteld effect kan hebben op de veiligheid. Het valt op dat mensen steeds vroeger in het jaar het water op gaan en gemiddeld ook langer blijven varen. Het is belangrijk om zich bewust te zijn van de impact hiervan op de veiligheid en altijd voorbereid te zijn op de diverse weersomstandigheden die kunnen ontstaan tijdens kajakken.
